Kanat
İçerik
- Kanat Nedir?
- Kanat Nasıl Tasarlanır?
- Kanat Malzemeleri
- Kaynakça & İleri Okuma
Roketin atmosfer içinde uçuşu sırasında roketin dengesini sağlayan, roketin hızına, ivmesine ve irtifasına etki eden aerodinamik parçadır. Roketlerde kanat için kanatçık, yüzgeç gibi terimler de kullanılır. Roketler uçarken üzerlerine birçok kuvvet etki eder. Bu kuvvetler roketin kararlılığını olumsuz etkilediği gibi roketi kararlı hale getirmek için kanatlar kullanılır. Kanatlar yardımıyla roketin basınç merkezi roketin ağırlık merkezinden daha aşağıda olur. Basınç merkezi, kütle merkezinden optimum uzaklıkta olduğunda roket kararlı olur.
Kanat tasarımının sırası yoktur, roketin genel tasarımı yapılırken ve yapıldıktan sonra dahi ufak revizelerle kanat tasarımı süreci devam eder. Kanat tasarımına başlamadan önce roketin görevi belirlenmelidir. En yüksek hızı, ivmesi, tepe noktası gibi konular belli olmalıdır. Roketin basınç merkezi ile ağırlık merkezinin farkına göre kanatlar yaygın olarak ya 3 ya da 4 tane olacak şekilde tasarlanır. Subsonik roketlerde kanatların ucu yuvarlatılmış formda tasarlanırken süpersonik roketler için kanatların ucu sivri formda tasarlanır. Kanatlar roket üzerinde motor ucuna yakın olarak yerleştirilirler böylece basınç merkezini ağırlık merkezinden daha aşağıda tutarlar. Roketin burun konisine yakın veya ağırlık merkezinde de kanatlar kullanılabilir.
Kanat Nasıl Tasarlanır?
Kanat tasarımının sırası yoktur, roketin genel tasarımı yapılırken ve yapıldıktan sonra dahi ufak revizelerle kanat tasarımı süreci devam eder. Kanat tasarımına başlamadan önce roketin görevi belirlenmelidir. En yüksek hızı, ivmesi, tepe noktası gibi konular belli olmalıdır. Roketin basınç merkezi ile ağırlık merkezinin farkına göre kanatlar yaygın olarak ya 3 ya da 4 tane olacak şekilde tasarlanır.
Subsonik roketlerde kanatların ucu yuvarlatılmış formda tasarlanırken süpersonik roketler için kanatların ucu sivri formda tasarlanır. Kanatlar roket üzerinde motor ucuna yakın olarak yerleştirilirler böylece basınç merkezini ağırlık merkezinden daha aşağıda tutarlar. Roketin burun konisine yakın veya ağırlık merkezinde de kanatlar kullanılabilir.
Kanat geometrisi olarak birçok farklı tasarım yapılabilir. Model roketçilikte kullanılan en yaygın geometriler eliptik, dikdötgren, delta ve yamuk geometrisidir. Diğer geometriler bu geometrilerin özelleştirilmiş halidir. Bu geometrilerin dışında silindir gibi farklı geometrilerle de kanat tasarımı yapılabilir.
Kanat tasarımı yapıldıktan sonra o tasarıma uygun üretilebilir malzeme seçimi yapılması gerekir. Üretilebilirliğin içinde maliyet, temin edilebilirlik, istenilen ölçüde dayanıklılık, ağırlık, rijitlik gibi yapısal konulara dikkat edilmelidir. Genelde yaygın olarak şekillendirilebilirliği kolay olduğu için ağaç türü malzemeler kullanılır. Ağaç türlerinin de alternatiflerine göre daha kolay bulunan ve ucuz olan malzemeler çam ve sedirdir. Ağaç türlerinin dışında karbon fiber, fiberglas, alüminyum gibi malzemelerinden de kanat yapılmaktadır. Bu malzemeler tek başına kullanıldığı gibi birlikte de kullanılmaktadır. Örneğin kanatı ahşaptan yapıp üstünü kompozit malzeme ile kaplamak gibi… Malzemeler hakkında daha detaylı bilgiye ve üretim yöntemlerine Model Roketçilikte Kullanılan Malzemeler sayfasından ulaşabilirsiniz.
Kaynakça & İleri Okuma
- Bilgi | DUTlab, DUTlab VENÜS Projesi, 2021
_____________________________________________________________________________________
Rocket Fx Wiki bir DUTlab Projesidir.
Temmuz 2024 – Tüm Hakları Saklıdır.